در این مقاله قصد داریم به ویژگی‌های پل طبیعت تهران بپردازیم. پل‌ها سازه‌هایی هستند که دسترسی و رفت و آمد به دو منطقه را امکان پذیر می‌کنند. دلیل استفاده و ساخت پل‌ها، دشواری عبور از یک منطقه بوده که برای رفت و آمد راحت‌تر و برای عبور و مرور شروع به ساخت پل‌ها کردند. از جمله موانع عبور و مرور و علت احداث پل‌ها، رودخانه‌ها ،جریان آب، دره‌ها و… بوده است. پل‌ها کاربری‌های مختلفی دارند و متناسب با کاربری و نوع استفاده، اجرا و سازه‌ی آن‌ها متفاوت است.

اولین پل‌ها با استفاده از چیدن سنگ‌ها روی یکدیگر ساخته شد اما با پیشرفت تکنولوژی و نوین شدن مصالح، اجرا و نوع سازه‌ و اسکلت آن‌ها تغییر کرد. (همزمان با انقلاب صنعتی نوع مصالح استفاده شده نیز تغییر کرد) و از مزایای استفاده از فولاد در ساخت پل می‌توان به مقاومت، سختی، دوام،  (چقرمگی) شکل‌‌پذیری، قابلیت جوش پذیری و … اشاره کرد.

از جمله مصالحی که برای پل‌های اولیه استفاده می‌شده می‌توان به سنگ و چوب اشاره کرد که بعدها فولاد و بتن و دیگر مصالح نوین به این مصالح استفاده شد. البته که یکسری از پل‌ها هم با استفاده از طناب ساخته می‌شده که بیشتر این نوع پل‌ها در آمریکا و اروپا اجرا می‌شده است. همچنین در دوران باستان، رومیان از بزرگترین و معروف‌ترین سازندگان پل بوده‌اند.

معرفی پروژه

پل طبیعت یکی از شاهکارهای معماران و مهندسین ایرانی می‌باشد. این پل اولین پل غیر خودرویی در ایران است و همچنین بزرگترین پل غیرخودرویی در خاورمیانه است.

این پل بسیار زیبا از بابت سازه منحصر به فردی که دارد تاکنون جوایز متعددی را دریافت کرده است و افراد بسیار زیادی را از بابت معماری زیبای خود مشتاق خودش کرده است. از همین رو به یکی از جاذبه‌های توریستی تهران تبدیل شده است. یکی از جوایزی که پل طبیعت دریافت کرده است جایزه معماری آقاخان 2016 بوده است.

مطالعات این پروژه از شهریور  سال 1388 شروع شد و در آذر 1389 به پایان رسید. همچنین در مهرماه سال 1389 شروع به اجرای پروژه کردند که تا مهرماه سال 1393 اتمام آن به طول انجامید.

سایت پروژه پل طبیعت

موقعیت مکانی این سایت به این صورت است که با هر وسیله‌ی نقلیه‌ای از جمله مترو، ماشین شخصی و حتی اتوبوس قابل دسترسی است. اگر بخواهیم دقیق‌تر راجع به موقعیت مکانی این سازه توضیح دهیم، این سایت متصل کننده پارک آب و آتش و پارک طالقانی است و این خودش یکی از ویژگی‌های این سازه است که در هر دو پارک هم امکان دسترسی و هم امکان بهره برداری از آن وجود دارد یعنی در اصل روی اتوبان مدرس احداث شده است که یک سمت آن به پارک طالقانی و سمت دیگر آن در پارک آب و آتش واقع شده است و در محدوده عباس‌آباد تهران است. مساحت سایتی که این پروژه در آن ساخته شده است 6 هکتار می‌باشد.

مهندسین طراح و معمار پل طبیعت

معمار و طراح اصلی این پروژه لیلا عراقیان و همچنین علیرضا بهزادی می‌باشد. لیلا عراقیان بر این باور بود که معماری ترکیبی از ریاضی و هنر است و از آنجایی که خودش دیپلم ریاضی داشت و همچنین علاقه‌ی بسیار زیادی به نقاشی داشت، انتخاب او برای ادامه‌ی تحصیلش رشته‌ی معماری بود و شروع آن از دانشگاه شهید بهشتی تهران بود.

ایده و کانسپت پروژه پل طبیعت

اگر بخواهیم به ایده‌ی این پل بپردازیم داستان از این قرار است که تا بوده است، پل‌ها به جهت عبور، گذر و رد شدن طراحی می‌شده‌اند اما طراح این پل این ایده را در سر داشته که چرا از روی پل‌ها فقط باید گذر کرد. از همین رو این پل جهت عبور کردن و گذشتن از آن طراحی نشده است و هدف اصلی از طراحی پل طبیعت، این بوده است که مکانی را جهت ماندن و گذراندن اوقات خوش و تفریح کردن به وجود بیاورند.

از همین رو با برگزاری مسابقه‌ای با دعوت از مهندسین، جهت طراحی کردن چنین فضایی برآمدند که در نهایت طرح انتخابی و نهایی، طرح خانم لیلا عراقیان بود.

معماری پروژه پل طبیعت

پل طبیعت یک پل غیر خودرویی است که ورود هرگونه وسایل نقلیه به داخل آن ممنوع است و از همین‌ رو بزرگترین پل در ایران است و همچنین بزرگترین پل غیر خودرویی در خاورمیانه می‌باشد.

یکی از اصل‌ترین ویژگی‌های پل طبیعت، موازی طراحی کردن قسمت سازه و قسمت معماری این پروژه می‌باشد که جدا از هم طراحی نشده است. یعنی طرح‌ها و فرم‌های معماری خودش به ایستایی پروژه کمک می‌کند و معماری فدای سازه نشده است.

طراحی این پل به صورت سه طبقه انجام شده است و اتصال این طبقات به یکدیگر به وسیله‌ی رمپ و دستگاه پله می‌باشد. مساحت طبقه اول این پل 1450 متر مربع، مساحت طبقه دوم این پل 2870 متر مربع و مساحت طبقه سوم این پل 571 متر مربع می‌باشد.

مساحت کلی این پروژه چیزی حدود 7680 متر مربع می‌باشد که طول این پل 300 متر است و چیزی حدود به 2000 تن وزن دارد که اسکلت این سازه فلزی می‌باشد. از این 7680 متر مربع ،720 متر آن به فضای سبز و 480 متر آن به فودکورت آن اختصاص داده شده است. پل طبیعت در ارتفاع 40 متری از سطح زمین ساخته شده است. عرض پل طبیعت در قسمت‌های مختلف بین 6 تا 13 متر متغیر می‌باشد.

طبقه اول این سازه به خورد و خوراک اختصاص داده شده است و شامل رستوران و کافی شاپ‌های متعدد می‌باشد که ظرفیت این فودکورت 300 نفر می‌باشد. دیواره‌های طبقه اول پل طبیعت به صورت شیشه‌ای می‌باشد. طبقه دوم این پل جهت استراحت و رفع خستگی طراحی شده است از همین رو در این طبقه از پل نیمکت‌هایی را جهت استراحت در نظر گرفته‌اند.

طبقه سوم این پروژه برای پیاده روی یکی از بهترین مکان‌هاست که با وجود چشم‌انداز بسیار زیبایی که دارد چنین شرایطی را فراهم می‌کند و پیاده روی بسیار لذت بخش است. همچنین این طبقه به دلیل چشم‌انداز زیبایی که دارد جهت ثبت کردن لحظات خوب و به یادماندنی و عکس گرفتن بسیار مکان مناسبی است.

یکی دیگر از تفاوت‌های این پل با دیگر پل‌ها این است که اصولا مسیر پل‌های عادی یک مسیر قابل پیش‌بینی و صاف و مستقیم است اما هدف معمار و طراح این پروژه یک مسیر صاف و قابل پیش بینی نبوده و قصد داشته با به وجود آوردن پیچیدگی‌هایی در این طرح مسیر این پل را غیر قابل پیش بینی کند که انتهای آن نیز دیده نشود.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این پروژه طراحی شدن آن به صورت ارگانیک است و تمام کف پوش فضای داخلی این پل از چوب و کامپوزیت می‌باشد که قابل بازیافت می‌باشند و کمترین آسیب را به طبیعت وارد می‌کنند و این یکی از مواردی است که باعث ارگانیک بودن این پروژه و پل می‌شود و حتی یکی از هدف‌های این پل حفاظت از طبیعت و ضرر نرساندن به آن است.

یعنی این پل دارای هماهنگی و سازگاری کامل با محیط اطراف خود می‌باشد و حس یک جز یا عنصر اضافی در فضا را ندارد. از همین رو بدنه و ستون‌های این سازه به شکل شاخ و برگ و تنه‌ی درختان می‌باشد. عمر حدودی که برای این پل تخمین زده‌اند حدود 100 سال می‌باشد.

این پل به شکلی طراحی شده است که مقاومت بسیار بالایی در برابر وقوع حوادث طبیعی همچون زلزله، باد و سیل دارد و از استقامت بالایی برخوردار است و از مصالح بسیار مرغوبی هم برای ساخت این پل استفاده شده است.

نتیجه گیری

پل طبیعت یکی از نماد‌های پایتخت ایران می‌باشد که علت یکی از زیبایی‌های شهر تهران می‌باشد که سازه‌ی فوق‌العاده زیبایی دارد و یکی از شاهکارهای سازه‌ای ایرانی می‌باشد و از لحاظ کاربری تفریحی آن حس بسیار خوبی به افرادی که آنجا حضور دارند می‌دهد.